Louis Smit

Als er weer een wetenschappelijk onderbouwd boek over communicatie verschijnt is het een verademing om terug te denken aan de leermeesters uit de vorige eeuw. Ze kwamen dikwijls uit de journalistiek, dreven op hun ervaring en na hun transformatie tot voorlichter of pr-functionaris zeiden ze toen al wat nu in de vakliteratuur staat maar dan op luchtige wijze.

Zo was daar de doorgewinterde communicatieadviseur die tegen jongere collega’s zei: “Praat niet met de aap maar met de orgeldraaier”. Het is een beeld dat je niet meer ziet: een man die aan een orgeltje draait en een aap aan een touwtje die sprongetjes en dansjes maakt en kunstjes doet. De orgeldraaier is duidelijk de baas.

Aan tafel
Met andere woorden: zorg dat je als communicatiefunctionaris aan tafel zit bij de hoogste leiding. Alleen zo kun je fatsoenlijk adviseren en de strategie van een bedrijf of organisatie effectief meebepalen. Je moet ‘aan de voorkant komen’ en ervaring opbouwen. Communicatie als integraal en volwaardig beleidsinstrument inzetten. En dus niet alleen maar wachten op orders van boven, bijvoorbeeld op de oekaze dat je nu het persbericht mag versturen waarvan anderen de inhoud en de formulering hebben bepaald.

Ervaring
Het uitdoen van een persbericht klinkt ouderwets, maar goed. Organisaties sturen nog steeds uitingen uit die ze meestal op een goudschaaltje wegen al hebben die uitingen andere vormen en namen gekregen. Daar was dus die andere leermeester die voorlichter en een jaar of 55 was en af en toe schnabbelde. Soms hielp hij een bedrijf met het schrijven van een persbericht en die tekst schreef hij razendsnel.

En dan klaagde zo’n klant over de factuur: ‘Nou heb je een persbericht van een half A4’tje geschreven en je vraagt er 500 gulden voor, hoelang heb je daar nou helemaal over gedaan?’

Dan zei hij: ‘35 jaar!’

[14-07-2021]

In Bolivia kwam ik geldwisselaars wel vaker tegen. In Santa Cruz hingen ze rond bij een bank en ze fluisterden je een klein koersvoordeeltje toe. Deze vader en zoon in Cochabamba gaan een stap verder met ondubbelzinnige marketing. Onder een parasol hebben zij hun handeltje in dollars, pal tegenover een grote bank die ook geld wisselt maar daar is de wisselkoers ongunstiger.

Ze kijken wat besmuikt, maar als iemand geld bij ze wisselt, halen ze ongegeneerd een enorm pak bankbiljetten te voorschijn. Zoals de boeren vroeger op de veemarkt als ze na het ritueel van handjeklap een koe van een andere boer kochten.

Tauschen
In socialistisch Midden- en Oost-Europa ging het anders. “Psst psst. Wollen Sie Geld Tauschen? Change? Cambiare?” Zo klonk het op straat. Clandestiene wisselaars gaven je in het toenmalige Tsjechoslowakije 10 of soms zelfs 12 kronen voor een gulden, terwijl je bij de bank voor 1 kroon een kwartje moest betalen. En als je in een restaurant aan een ober naar een Wechselstube vroeg, was hij er als de kippen bij om tegen een gunstige koers de fel begeerde Westerse deviezen te kopen.

In Moskou gebeurde het dat naieve toeristen die uit waren op een voordeeltje, de boot in gingen. Uitgekookte wisselaars op straat drukten hun Joegoslavische dinar-biljetten in de hand die door het cyrillisch schrift een beetje op roebels leken maar door inflatie bijna niets waard waren.

[2018]