Populisme

Als er ergens in Europa verkiezingen zijn, worden strijk en zet sommige partijen populistisch genoemd. Dat is vreemd vanuit een taalkundig en communicatief perspectief. Waarom zou je een politieke partij in een democratie verwijten dat zij zich richt op het volk?


Demos en populus betekenen volk, in respectievelijk het Grieks en het Latijn. Democratie, letterlijk volksheerschappij, is een bestuursvorm waarin de wil van het volk de bron is van legitieme machtsuitoefening. Populus zie je terug in de trotse officiële naam van het Romeinse Rijk: Senatus Populusque Romanus (SPQR), Senaat en Volk van Rome.


Strikt genomen is het etiket ‘populistisch’ een compliment, want kennelijk zijn populistische partijen zichtbaar bezig voor en met het volk. De term wordt echter gebruikt als scheldwoord, ongeveer als een synoniem voor volksverlakkerij.


Bevoogdend
Daarmee wordt de aanhang van die partijen dus impliciet weggezet als een collectief van dommerds die een eventuele verkeerde voorstelling van zaken, leugens en loze beloften niet doorzien. Bevoogdend en heel beledigend eigenlijk. En elitair. Terwijl het ook nog eens zo is dat geen enkele partij altijd de waarheid spreekt en haar beloften nakomt.


Interessant in dat verband is dat Mark Rutte over zichzelf en andere politici een keer op de radio zei: ‘”wij zijn allemaal populisten!”