juni 2023

Basti Bubu in Georgië verzorgt al decennia lessen in zang en dans aan kinderen van 3 tot 11 jaar. Daarnaast runt het bedrijf een televisiezender met opvoedkundig verantwoorde kinderprogramma’s. De kinderen treden daarin op. Zo wordt de zender grotendeels gefinancierd met de lesgelden die de ouders betalen. Een bijzondere formule en dito verdienmodel. Ik ging erheen om de directie van Basti Bubu / BBB TV adviseren.

Ik kwam in Georgië niemand tegen die Basti Bubu niet kent, het staat te boek als het ‘Disney’ van Georgië. Het is een familiebedrijf met de voor- en nadelen daarvan. “Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie wilden wij kinderen in het toen zeer instabiele Georgië een mooie kindertijd geven”, zegt een van de vier ‘founding mothers’ uit 1992. Zij zetten een studio op waar les in performing arts werd gegeven en ze maakten televisieprogramma’s die andere TV-kanalen uitzonden. In 2016 ging dat niet meer, waardoor ze hun eigen televisiestation moesten oprichtten. Het bedrijf moet zich opnieuw uitvinden.

Smaakvol
Basti Bubu TV zendt de hele dag uit. De programmering herinnert een beetje aan Kinderen voor Kinderen en andere kinderprogramma’s van de publieke omroep in Nederland. Ook is er gekocht materiaal. Basti en Bubu zijn de karakters die -als pop of animatie- in de programmering dikwijls terugkomen. Een overheid zou het smaakvolle en educatieve aanbod eigenlijk moeten willen financieren, maar die lijkt daar niet voor de voelen. “Ook willen we zelf niet afhankelijk worden van de politiek”, zo zegt de algemeen directeur.

Verzakelijking

De ouders van de 500 deelnemende kinderen zijn het ‘bread and butter’ van het bedrijf. Zij zullen gekoesterd blijven worden. Er is echter geconcentreerde aandacht nodig voor marketing en positionering. En ook structuur en zelfdiscipline. De cultuur moet zakelijker worden in deze soms te vriendelijke onderneming. Ook in het HRM-beleid is verzakelijking nodig.

Overwogen moet worden om meer reclame aan te trekken, maar daarvoor moet eerst in kaart worden gebracht hoeveel kijkers en wat voor soort kijkers je aan adverteerders kunt ‘verkopen’. En besef dat moderne kijkers ook op andere schermen en andere platforms dan het televisiescherm naar programma’s kijken. De algemeen directeur: “Op youtube bijvoorbeeld halen we waanzinnig hoge ratings, en facebook is ook een goed werkend kanaal voor ons”.

Voorbereiding op leven

Tijdens een Basti Bubu-concert in een afgeladen schouwburg in Kudaisi vertelden ouders dat Basti Bubu hun kinderen veel meer bijbrengt dan dansen en zingen. “Ze leren zich vrij te bewegen, ze leren communiceren, ontdekken wat vriendschap is en ontwikkelen sociale vaardigheden. Het is een voorbereiding op het leven.”

[15-01-2018]

Een ondernemer adviseren of een strategie uitstippelen is voor mij als communicatieadviseur natuurlijk een mooie klus, maar losjes mogen meedenken met een dichter over de dichtbundel die hij gaat publiceren is minstens even aantrekkelijk. Dit kwam vorig jaar op mijn pad door mijn studievriend Leo van Zanen (1953), die al vele decennia gedichten schrijft en er podia mee betreedt. In september 2021 verscheen zijn officiële papieren debuut , ‘De bezoeker’, waarvan Jean Pierre Rawie het eerste exemplaar in ontvangst nam. Op Tweede Paasdag, aan het einde van de Boekenweek 2022, interviewde ik hem over zijn bundel in de Mayflower Bookshop in Leiden. Ook las hij een stuk of tien gedichten voor.

Omdat het thema van de Boekenweek ‘Eerste liefde’ was, had hij ’s morgens nog een gelegenheidsgedicht geschreven over zijn eerste liefde -zijn moeder- en over de eerste dagen na zijn geboorte. “Ik dronk te veel en dat was het. / Ik viel in slaap naast haar in bed.” Dat sloot uitstekend aan bij het sonnet waarmee zijn bundel begint. Die bundel loodst je door het leven van een mens: hij behandelt het begin en het einde ervan en ook van alles daartussen. Achterin staat het titelgedicht, dat gaat over de mysterieuze bezoeker van een kerkhof “waar links Memento en rechts Mori prijken”.

Is het dan een sombere of zwartgallige bundel? Nee! Sommige sonnetten zijn bitter, zoals over een ontrouwe geliefde van vroeger. Andere, over reizen en over alledaagse bezigheden als ramen lappen en schoenen poetsen, ontlokken daarentegen juist een glimlach. Weer andere, getuigend van een formidabele Bijbelkennis, zijn even diepzinnig als luchtig. Ooit geweten dat Noach, eenmaal op het droge, aan het ‘tuinieren’ sloeg?

Elisa

Ronduit aangrijpend is ‘Wraak’, over een dorpse jeugd en een jochie met flaporen en rood haar dat wordt gepest. Dat jochie denkt aan de profeet Elisa. Die werd ook bespot maar de spotters werden door twee beren om het leven gebracht. “Daarover lag ik dan te fantaseren met Bruun en Yellow, mijn twee teddyberen.”

Evenzeer hakt “Muziekavond” erin. Over een concert in een verzorgingstehuis waar de sopraan Brahms’ Wiegeliedje aanheft. “Het is of het daarmee verkregen zwijgen / de vrouw geldt die, drie deuren daarvandaan, / in haar fauteuil het hoofd begint te neigen / nu zij tenslotte dood heeft mogen gaan.”

Pointe

Alle 50 sonnetten zijn technisch volmaakt. In metrum en rijm is Van Zanen een meester. Probeer maar eens een ongedwongen rijmwoord op bolus of globetrotter te bedenken. De volta’s zijn zonder uitzondering verrassend: na zo’n wending slaat de pointe telkens in als de bliksem.

Van de sonnetten in deze bundel zijn er zeven een vertaling. Ze vormen een eerbetoon aan Petrarca en Shakespeare en aan de naar hen genoemde sonnetvormen. “Remember” van Christina Rossetti gaat ook in Van Zanens vertaling door merg en been: “Wil enkel nog eens aan me denken, want elkaar van raad voorzien zal niet meer gaan.”

(De bezoeker. Sonnetten. Leo van Zanen. Uitgeverij Ginkgo, Leiden. Prijs: € 17,50)

[30-04-2022]