De Leidse beeldhouwer Jeroen Spijker is een kunstenaar in hart en nieren die ondernemerschap gebruikt om kunstenaar te zijn en te blijven. Onderdeel van ondernemerschap is communiceren over wat je doet. Ik mocht daarom meedenken over de presentatie van Spijkers mini-standbeeld van de schilder Rembrandt, dat kleiner is dan een derde van de dikte van een mensenhaar.
Ter gelegenheid van Leiden European City of Science 2022 vervaardigde Jeroen Spijker samen met natuurkundigen van de Universiteit Leiden een polymeer beeldje van Rembrandt. Het is slechts 28 micrometer hoog en het werd gemaakt met een 3D-printer. Het is volgens Spijker het kleinste kunstwerk ter wereld.
Lakenhal
In 2022 stelde Museum De Lakenhal in Leiden het standbeeldje voor een paar weken op in de zaal waar schilderijen van Rembrandt hangen. Het is fascinerend om een poosje in dezelfde ruimte te verkeren met de mini-Rembrandt van nu én met “De brillenverkoper” van Rembrandt uit 1623/24. Een toevallige pikante combinatie, want zelfs een bril helpt je niet om het beeldje waar te nemen. Een documentaire op een computer in de zaal deed dat gelukkig wel.
Als basis diende een bronzen beeld van Rembrandt dat Spijker eerder maakte. Dit beeld werd digitaal gescand door het, eveneens in Leiden gevestigde, Rijksmuseum van Oudheden. Vervolgens werd het zo klein mogelijk geprint met een 3D-printer.
Signatuur
Jeroen Spijker: ,,Ik wilde een beeld realiseren dat ik nog kon accepteren als een kunstwerk met mijn signatuur. Het is nu herkenbaar als menselijke figuur met een hoed in de ene hand en een schildersdoek in de andere. Nog kleiner zou te veel vervormingen opleveren.”
Na meerdere pogingen lukte het om het beeld tot 28 micrometer te verkleinen. Een micrometer is een duizendste deel van een millimeter. In het lab is het met een speciale elektronenmicroscoop te zien als het is bedekt met een flinterdun laagje platina dat het licht reflecteert.
Gekaapt
Amsterdammers willen het niet weten maar Rembrandt is in Leiden geboren en opgegroeid. Hij zag er letterlijk het licht, in 1606. Zijn werk wordt opgedeeld in een Leidse periode (1625-1631) en een Amsterdamse (vanaf 1631). Volgens verstokte Leidenaren heeft Amsterdam Rembrandt “gekaapt”.
De beeldvorming onderging een correctie door de fantastische tentoonstelling in 2019 en 2020 in de Leidse Lakenhal over de jonge Rembrandt. Dit ter gelegenheid van zijn 350e sterfdag in 1669.
[17-07-2022]